Rzeszowskie kluby sportowe 1944 -1969

W 1925 roku z inicjatywy Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych i Związku Młodzieży Komunistycznej w Polsce utworzono Związek Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych. W ośrodkach miejskich przy zakładach przemysłowych zaczęto tworzyć kluby sportowe. W ramach budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego wybudowano w Rzeszowie zakłady przemysłowe PZL, przy których zaczął działać klub sportowy OM TUR  Rzeszów. Po II wojnie światowej sport rzeszowski odrodził się spontanicznie, zanim jeszcze umilkły odgłosy walk frontowych. Przemiany i warunki ustrojowe jakie zapanowały w powojennej Polsce, sprawiły, że dominującą siłą zaczęły być kluby związane ideowo z Polską Partią Robotniczą i Polską Partią Socjalistyczną. W Rzeszowie przemiany te miały szczególne znaczenie dla działalności  PZL OM TUR Rzeszów, późniejszej Stali. Klub ten rozpoczął swoją działalność w cieniu takiego potentata, jakim była licząca wówczas 40 lat Resovia. Z czasem dzięki przychylności władz mógł już z tą samą Resovią konkurować. Ich groźnym rywalem był początkowo WKS Szturmowiec w barwach, którego występowali m.in. Przybylski, Dobrosielski, Zielas, Trawiński i Banasiuk. Później sekcję bokserską tego klubu przejęła Resovia. W piłce nożnej do rywalizacji z Resovią i PZL OM TUR Rzeszów włączyły się jeszcze Sokół (późniejsza Spójnia Rzeszów) oraz  Milicyjny Klub Sportowy Spartak, późniejszy Szturmowiec, a następnie Gwardia ( z czasem przemianowana na Walter Rzeszów). W barwach Sokoła występowali wówczas m.in. bracia Marian (znany z boisk Resovii) i Tadeusz Łączowie, Libucha, Chmiel, Kornak, Skobla, Dudek, Buriak, Majczer, Brudek. Do wyróżniających się piłkarzy MKS Spartaka należeli: Wójcik, Głuchowski, Pawlak, Kokosiński, Pieniążek, Sikora i Rosół. Sokół Rzeszów, drugi z prawej stoi Emil Kotelnicki | źródło: Bogusław Kotula   Po wyzwoleniu, do 1949 roku istniało jeszcze w Rzeszowie kilka innych klubów sportowych. Były to jednak kluby, których działalność trwała krótko i ograniczała się do prowadzenia sekcji piłkarskich. Należały do nich Harcerski Klub Sportowy Żar, Klub Sportowy Traktor  Rzeszów i Spółdzielczy klub sportowy Tęcza. Swoją działalność w historii miasta zaznaczył również kolejarski klub ZZK, przemianowany później na Ruch. Początkowo posiadał dwie sekcje: bokserską i piłkarską, w których występowali utalentowani pięściarze Ostrowski i Krowiak, oraz piłkarze m.in. Krzyżanowski, Borek, Lekacz. Z czasem zlikwidowano w Ruchu  sekcję bokserską wprowadzając tenis stołowy i siatkówkę. Kolejarski Klub Sportowy Ruch prowadził w latach 1957-60 dość ożywioną działalność sportową. Posiadał cztery sekcje: piłkarską, siatkówki żeńskiej i męskiej oraz tenisa stołowego. W 1960 roku Ruch  został rozwiązany, a jego sekcje przeszły do Resovii.   Po roku 1949 nastąpiła reorganizacja kultury fizycznej. Kluby sportowe weszły w skład branżowych zrzeszeń sportowych i musiały zmienić swoje nazwy. Resovia na mocy „odgórnego nakazu” stała się Ogniwem, Sokół – Spójnią, Ruch- Kolejarzem, WKS Szturmowiec - Gwardią. Spójnia Rzeszów, drugi z lewej stoi Stefan Brudek | źródło: Bogusław Kotula   Powstały wówczas również nowe kluby- Budowlani, Start oraz GWKS. W latach 50-tych w rzeszowskich klubach królowała najbardziej popularna dyscyplina – piłka nożna. Rozgrywkom Resovii- Ogniwa, Stali, GWKS, Gwardii, Spójni, Kolejarza i Budowlanych towarzyszyło duże zainteresowanie. W wyniku eliminacji okręgowych trzy z siedmiu rzeszowskich drużyn wywalczyły awans do ligi międzywojewódzkiej (Resovia- Ogniwo, GWKS i Stal). W 1953 roku GWKS jako pierwszy reprezentant Rzeszowa wywalczył awans do II ligi piłkarskiej. Niestety na mocy zarządzenia Ministerstwa Obrony wojskowe GWKS-y  zostały rozwiązane i nie było dane piłkarzom z Rzeszowa zagrać w wyższej lidze.  Autorami awansu GWKS Rzeszów byli: Mysiak (późniejszy trener i bramkarz Resovii), Kacy, Smółka, Woźniak, Baran, Kowolik, Ludwig, Surmiak, Prutek. Resovia w 1955 roku połączyła się ze Spójnią (foto. herb Zwiazku Towarzystw Sportowych Spójnia)  i Budowlanymi tworząc silny klub oparty branżowo o przedsiębiorstwa budowlane. Trzecim po Resovii i Stali filarem rzeszowskiego sportu był „Walter” (wcześniej „Gwardia”). Pierwszy większy sukces zapisali w swoich kronikach piłkarze tego klubu. W 1958 roku wywalczyli oni awans do II ligi. Drużyna Waltera występowała wówczas w składzie: Bandelak, Bielas, Lupa, Głuchowski, Mazur, Kubacki, Jezowit, Mierzwa, Grochala, Brudek i Feliks. Trenerem był grający w latach 40-tych w Resovii- Edward Mikusiński. W późniejszym czasie palmę pierwszeństwa w klubie przejęły sekcję podnoszenia ciężarów i dżudo. Sportowcy Waltera mieli do dyspozycji salę dawnego kina „Świt”, zaadoptowaną do celów sportowych. W klubie istniały również sekcja strzelecka (należąca do najlepszych w okręgu) oraz narciarska. Drugim klubem o stosunkowo długim stażu byli Czarni Rzeszów (poprzednia nazwa Start). Nie osiągnął on takich wyników jak inne kluby rzeszowskie, ale był popularny w środowisku pracowników spółdzielczości pracy. W sporcie wyczynowym najwięcej do powiedzenia mieli kolarze Czarnych. Najlepsze wyniki wśród nich uzyskiwał E. Korbecki- obecny trener kolarzy Resovii. Do grona mniej znanych klubów Rzeszowa należały również: Grunwald, Bieszczady i MKS Grom. Grunwald i Grom nie wykraczały poza przeciętny poziom sportowy. Pierwsi uzyskiwali dość dobre wyniki w siatkówce męskiej i tenisie stołowym, a drudzy w koszykówce i piłce ręcznej. Historia WKS Bieszczady jest krótka, ale działalność tego klubu przynosiła dobre wyniki. W latach 1962-67 pięściarze wojskowych walczyli w II lidze, piłkarze w III, a piłkarze ręczni w lidze okręgowej. W roku 1967 WKS Bieszczady połączony został z Resovią, która przejęła jego sekcje.   Spartak Rzeszów, czwarty z prawej w górnym rzędzie Tadeusz Bąk                                                                        źródło: Bogusław Kotula   liczba sekcji (s), trenerów (t) w rzeszowskich klubach    Resovia Stal Walter Grunwald Czarni Grom inne rok s t s t s t s t s t s t s t 1945 2 2 2 2 - - - - - - - - 1 - 1956 9 10 8 9 4 5 - - 2 2 - - 14 7 1960 11 11 13 10 3 4 - - 4 2 7 9 5 2 1964 7 12 11 12 7 3 4 2 5 1 9 10 5 5 1969 14 32 11 23 7 12 2 1 5 2 2 2 - -   liczba zawodników w rzeszowskich klubach   Resovia Stal Walter Grunwald Czarni Grom inne rok z k mł z k mł z k mł z k mł z k mł z k mł z k mł 1945 52 - 15 45 - 10 - - - - - - - - - - - - 25 - 5 1956 148 32 65 163 12 68 85 - 22 - - - 32 - 8 - - - 215 44 12 1960 433 72 212 537 48 218 127 16 40 - - - 131 10 20 201 62 201 405 33 45 1964 565 108 239 557 80 310 276 62 80 89 18 34 237 61 32 225 95 225 106 1 40 1969 723 103 425 744 228 516 439 43 265 57 7 35 225 67 152 50 - 50 - - - z - ogółem zawodnicy, k - kobiety. mł- młodzieżowcy   poziom sportowy (stan na 31.12.1969 r.)   I liga II liga III liga liga okręg. klasa A klasa B  Resovia 4 3 2 7 2 -  Stal 2 4 1 7 - -  Walter - 1 1 2 - 1  Grunwald - - - 1 - 1  Czarni - 1 - 1 1 -  MKS Grom - - - 2 - -

Andrzej Kosiorowski, Bogusław Kotula, "Sport w Rzeszowie 1971 r.", resoviacy.pl

Herb zjednoczenia Spójnia



































































































































































 

| ... do artykuły  |