Stanisław Siuda
urodził się 4 kwietnia 1890 roku w Błotnicy w powiecie babimojskim
(obecnie wolsztyński) jako syn dzierżawcy Józefa i Elżbiety z
Piotrowskich. Czwartą oddziałową szkołę Powszechną ukończył w Błotnicy i
po przygotowaniu prywatnym rozpoczął naukę w 3 klasie Prywatnego
Gimnazjum Klasycznego w Śremie.
W 1907 roku został wydalony z gimnazjum za podburzanie dzieci do strajku
szkolnego, jednak po półrocznej przerwie został ponownie przyjęty do
gimnazjum.
Po otrzymaniu uprawnień do jednorocznej służby wojskowej Stanisław Siuda
był zmuszony odejść z gimnazjum z powodu ciągłych szykan ze strony
profesorów na tle strajku szkolnego.
W 1913 roku zgłosił się do wojska w celu odbycia jednorocznej służby
wojskowej. W czasie pełnienia służby wybuchła I wojna światowa, w której
brał udział od jej początku, aż do listopada 1918 roku. Walczył na
froncie zachodnim i wschodnim. Brał udział w bitwie pod Verdun, za co
był odznaczony najwyższym niemieckim odznaczeniem- Krzyżem Żelaznym I
klasy. W maju 1915 roku został mianowany podporucznikiem. Podczas walk w
I pierwszej wojnie światowej był dwukrotnie ranny. Pod koniec wojny
trafił do szpitala, z którego został zwolniony 18 listopada 1918 roku i
uciekł do domu w Błotnicy. Tutaj przystąpił do organizowania oddziałów
powstańczych. Od listopada 1918 roku sformułował kompanie powstańcze w
Rakoniewicach i Błotnicy. Gdy Niemcy dowiedzieli się, że porucznik
cesarskiej armii dowodzi oddziałami powstańczymi, skazali go na karę
śmierci. Przysłany przez Niemców wyrok oprawił w ramki i powiesił sobie
na ścianie. Mianowany dowódcą odcinka wolsztyńskiego kierował akcją
zdobycia Wolsztyna, Kopanicy i Chobienic. Od 27 stycznia 1919 roku był
dowódcą IV odcinka Grupy Zachodniej. 25 stycznia 1919 brał udział w
zdobywaniu Kargowy i Babimostu. Od 31 stycznia 1919 roku dowodził IV
Batalionem Grupy Zachodniej. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim
otrzymał awans do stopnia kapitana. Ku jego pamięci na frontowej ścianie
poczty w Wolsztynie została na początku lat 90-tych odsłonięta tablica
pamiątkowa, pod którą są składane kwiaty, a w rodzinnej Błotnicy został
postawiony pomnik.
Plan obozu jenieckiego Muster Lager oflag VIIA w Murnau
A-L bloki mieszkalne, 1-wartownia główna, 2-kuchnia, 3- sala sportowa,
4- komenda z izbą chorych
w bloku C najprawdopodobniej przebywał płk. Stanisław Siuda
Wydarzenia obozowe jeńców Oflagu w Murnau wykorzystano w scenariuszu
filmu pt.:" Jak rozpętałem II wojnę światową"- reż. Tadeusz Chmielewski
W latach 1919-1920 brał udział w wojnie z bolszewikami. Odznaczony
trzykrotnie Krzyżem Walecznych. Za udział w bitwie zwanej potocznie
"cudem nad Wisłą" został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari i otrzymał
ziemię na Wołyniu.
5 listopada 1919 roku otrzymał zgodę od dowódcy 2 Pułku Strzelców Wojska
Polskiego na swój ślub z Ludwiką Forecką, z którą miał troje dzieci
Jerzego, Barbarę i Ludomirę.
W okresie międzywojennym był oficerem zawodowym i osiągnął stopień
pułkownika. Do 1926 roku był dowódcą batalionu w Kobryniu w stopniu
majora. W 1929 roku został przeniesiony do Lublina na zastępcę dowódcy 8
Pułku Piechoty Legionów w stopniu podpułkownika, a w 1930 roku do
Rzeszowa na stanowisko dowódcy 17 Pułku Piechoty w stopniu pułkownika. W
rzeszowskim pułku miał opinię służbisty, który umiał znaleźć posłuch
wśród podwładnych. Jest wspominany także jako świetny brydżysta.
Z okresem rzeszowskim płk. Siudy związana jest jego działalność na
stanowisku prezesa Wojskowo-Cywilnego Towarzystwa Sportowego Resovia. W
lutym 1933 roku KS Resovia połączyła
się z klubem
sportowym 17 Pułku Piechoty.
W składzie zarządu WCTS Resovia zasiadł płk. Siuda, który
pełnił rolę v-ce prezesa ponad dwa lata. 16 lutego 1936 roku został
wybrany prezesem klubu. Stanowisko to pełnił do 6 marca 1938 roku. Czasy
jego działalności w Resovii to okres pamiętnych lat gdy drużynę
piłkarską rzeszowskich "pasiaków" rozsławiali Wróbel, Baran i Hogendorf.
W 1939 roku, w dniu Wojska Polskiego, 11 listopada miał otrzymać awans
na stopień generała. Jednakże w sierpniu 1939 roku przyjął dowództwo
Brygady Obrony Narodowej Poznań, która stanowiła straż tylną Armii
Poznań. W czasie zwrotu zaczepnego nad Bzurą od 9 września 1939 roku
wykonywał zadania osłonowe w rejonie Krośniewice- Kutno oraz
Ślesin-Koło-Dąbie.
11 września płk. Stanisław Siuda zorganizował obronę północnego skrzydła
Armii Poznań. Wzięty do nie woli nad Bzurą.
W czasie okupacji hitlerowskiej płk. Stanisław Siuda przebywał w obozie
jenieckim w Murnau w Bawarii pod Monachium.
Tutaj w Murnau
mianował swym adiutantem swego dalszego krewnego Henryka Klabińskiego. W
trakcie swego pobytu w obozie płk. Stanisław Siuda pisał książkę „Jak
Polacy powinni walczyć z Sowietami”. Niemcy widząc tę książkę i znając
fakt, że polski pułkownik posiada odznaczenie Żelaznego Krzyża
trzykrotnie proponowali jemu utworzenie „polskiej” armii z polskich
jeńców, która to walczyłaby z sowietami na froncie wschodnim.
Trzykrotnie Niemcy usłyszeli „nie” z ust pułkownika.
W trakcie pobytu w obozie na początku roku 1945 ciężko zachorował i
Niemcy umieścili go w szpitalu we Freizing na północy od Monachium. Tu
zmarł 25 lutego 1945 roku, dwa dni po wyzwoleniu obozu przez Amerykanów.
Został
pochowany na przyszpitalnym cmentarzu we Freizing. Jego adiutant
przywiózł do Polski jego rzeczy osobiste i pamiątki po nim. W 1960 roku
żołnierze amerykańscy ekshumowali około 5000 ofiar wojennych z Bawarii,
w tym ciało pułkownika Stanisława Siudy. Obecnie jego grób znajduje się
na cmentarzu wojskowym w Neumarkt in der Oberpflaz blisko Norymbergii. |